Artık ‘’Tarımın önemini pandemide daha iyi anladık’’ gibi cümleler kurmak çok sıkıcı ve içi boÅŸ ifadeler olarak algılanmaya baÅŸladı. Zira lafa deÄŸil icraata bakma zamanı çoktan geldi ve geçiyor.
Gıda Sanayiini büyütmeden tarım ürünleri üretimini arttırmazsınız. Aksi durumda da arz fazlası yaÅŸar ve yaÅŸanılan arz fazlasının olumsuz etkilerini bir sonraki sezon eksik üretim miktarları ile farklı bir sorun olarak hissedersiniz. Buna kısaca örümcek teorisi denir.
Üretim ayağı ile iÅŸleme, lojistik ve tüketim ayağının tümünü bir ekosistem olarak kabul etmeden her birini ayrı ayrı planlar ve birbirinden kopuk bir ÅŸekilde iÅŸletirseniz her daim arz ve talep dengesini kaybedersiniz. Bu durum üreticinin gelirlerini olumsuz etkileyeceÄŸi gibi ekonomik ve sosyolojik sorunları da beraberinde getirir.
Türkiye’de yıllardır yaÅŸanan ve ana haber bültenlerine konu olmanın dışında çözüm odaklı bir sürece sokulamayan soÄŸan, patates, domates gibi daha bir çok tarım ürününün tarlada bırakılması, deÄŸerlendirilememesi ve sonuç olarak üretici toplum nezdinde sosyolojik yaralar açmasının altında yatan ana sebep üretimle tüketimin birbirinden bağımsız hareket etmesidir. Daha da ileri bir tabirle tarımsal üretim deseninin ve miktarının çiftçinin insiyatifinde yürüyor olmasıdır.
Halbuki çözümü basittir; SÖZLEÅžMELÄ° TARIM...
SözleÅŸmeli tarım modeli üretenin ne kadar üreteceÄŸini ve kime satacağını bildiÄŸi, alıcının kimden ne kadar hangi kalitede ürün alacağını önceden kayıt altına aldığı bir modeldir. Bu model özellikle tarıma dayalı gıda sanayiinin gün geçtikçe artan oranda kullandığı en saÄŸlıklı modeldir. DondurulmuÅŸ gıda gibi büyük tonajlı tarım ürünleri iÅŸleyen endüstriyel ÅŸirketler kendi bünyelerinde kurdukları ziraat ekipleri vasıtasıyla büyük çiftçiler,kooperatifler ve üretici birlikleri ile kontrat yaparak hem üretimde kullanacakları hammaddeleri miktar ve kalite olarak garanti altına alırlar hem de öngörü yapmaları kolay olduÄŸu Ä°çin satış kanallarını saÄŸlıklı bir ÅŸekilde yönlendirebilirler. Aynı ÅŸekilde üreticiler de satış baskısından uzak yapmaları gereken asıl iÅŸe yani üretime konsantre olurlar. SözleÅŸme yapılmadan üretilen tarım ürünleri her daim öngörülemez bir yapıya sahiptir. Bu öngörülemezlik zaman zaman üretici ve zaman zaman da alıcı tarafına avantaj saÄŸlar. Ama her iki durumda da bir tarafın zararı ve mutsuzluÄŸu kesindir. Ülkenin tarım politikalarının sürdürülebilirliÄŸi açısından bu belirsizlik her daim ortadan kaldırılması gereken bir sorundur. Çözümü de sözleÅŸmeli tarımdır.
Özellikle bu yıl Karacabey, KemalpaÅŸa bölgesinde yoÄŸun olarak yaÅŸanan domates ve biber arzındaki fazlalık ve üretici toplumda ortaya çıkan infial ise var olan sözleÅŸmeli tarımın uygulanmamasından kaynaklanan bir sorundur. Ama her halükarda tarımda plansız üretimin ikincil olarak ortaya çıkardığı bir sorundur.
SözleÅŸme bir akittir ve yükümlülüklerine uymayı gerektirir. SözleÅŸmenin yapılma sebebi belirsizlikleri ortadan kaldırmak ve iki tarafın yapacağı faaliyetin kurallarını önceden belirleyip saÄŸlıklı bir sonuç elde etmektir.
Türk Tarımın sorunu üretim ile alakalı deÄŸildir. Sorun planlama, verimlilik ve satış/pazarlama sorunudur. Envantersiz yapılan her iÅŸ sürprizlere açıktır. En sondan en baÅŸa doÄŸru bir planlama yapmak suretiyle organize edeceÄŸimiz ve SÖZLEÅžEMEDİĞİMÄ°Z tarımı tamamen sözleÅŸmeli tarıma çevirdiÄŸimiz ÅŸekil en ideal üretim ÅŸeklidir.
