Hafta ortasında, aynı zamanda BTSO Yönetim Kurulu Üyesi olan Bursa Perakendeciler Derneği (Bursa PERDER) Başkanı Haşim Kılıç ve 50’ye yakın Bursa PERDER üyesi ile birlikte İstanbul Haliç Kongre Merkezi’nde 13. Yerel Zincirler Buluşuyor (YZB) 2022 Konferansı ve Fuarı’ndaydım.
Türkiye Perakendeciler Federasyonu Başkanı Ömer Düzgün’ün ev sahipliğindeki buluşmaya Ticaret Bakanı Mehmet Muş’un programının yoğunluğu nedeniyle Bakan Yardımcısı Sezai Uçarmak katıldı. Ülkemizin dört bir yanından market sahipleri ve tedarikçiler; yıllardır bu buluşmada hem hasret gideriyor, hem de yeni iş birlikleri için adımlar atıyor.
Uludağ İçecek, SÜTAŞ ve ÜÇGE gibi Bursa’nın ulusal markalarının da yer aldığı buluşma; konaklama, ulaşım ve içerik noktasında başarılı bir organizasyondu. Market sahipleri, tedarikçilerin stantlarında yeni ürünleri incelerken birçoğu sipariş için talep oluşturdu bile! Çevreci ürünlerin öne çıkması dikkati çekiciydi. Verimliliği artırma ve tasarrufu sağlama amaçlı geliştirilen ürün ve sistemler, bir hayli merak uyandırdı. Öyle görünüyor ki yerel marketler de yeşil ve dijital dönüşüme ayak uydurmakta gecikmeyecek…
Selami Şahin ve Uğur Aslan konseri ile BKM Mutfak gösterisinin yanı sıra sektör sorunlarının ve sektörün geleceğinin ele alındığı paneller, yoğun katılımla ve interaktif şekilde gerçekleşti.
Özetle yerel marketler, ‘3 harfliler’ diye de tabir edilen discount (indirim) marketlerin aşırı büyümesinden son derece rahatsız. Öyle ki önümüzdeki süreçte sektörün yüzde 81’ini kaplayacak olan ulusal indirim zincir marketler nedeniyle yerel marketler nefes alamayacak duruma gelebilir. Çoğu, şubesinde 3 personel bile çalıştırmayan bu zincirlere karşı her şubesinde onlarca kişi çalıştıran yerel marketlerin haksız rekabet koşullarına karşı desteklenmesi şart.
Konuştuğum yerel market sahipleri, zincirin son halkası olduklarını ve bu nedenle fiyat artışları konusunda tüketiciyle hep kendilerinin karşı karşıya geldiğini dile getirdi. Neredeyse her ay yeni bir fabrikayı işletmeye alan ve bu sayede ürün maliyetlerini aşağı çeken ulusal zincirlere karşı rekabet şansları pek kalmayan yerel marketler, bu hassasiyetleri dikkate alınarak Perakende Yasası’nın bir an önce hayata geçmesini ve etkili şekilde uygulanmasını ısrarla talep ediyor. Haliç’in serin sularında gerçekleşen buluşmada tedarikçilerinin gönlünü fetheden yerel marketçiler; hem devletten, hem de tüketici olarak bizlerden daha fazla desteği hak ediyor.
Bugün tarımda en büyük girdinin mazot ve gübre olduğunu düşünsek de Tüm Süt, Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği (TÜSEDAD) Başkanı Sencer Solakoğlu, panelde farklı bir girdi kalemine dikkati çekti: Kira gideri! Solakoğlu’nun paylaştığı bilgilere göre; tarımda maliyetin yüzde 35-55’i kira kaynaklı ve bu, tüm dünyada geçerli. Pandemide en çok artan emtia emlak olduğu için bu durum, tarlaya da yansıdı haliyle. Peki, çözüm? Verimli arazilerin tarımsal sit alanı ilan edilmesi. Bu konuda ülkemizdeki 400 verimli sulu ovanın 200’ü bu statüye geçse de sürecin yarıda kalması, sorunu ortadan kaldıramadı.
Üretimin azaldığı bir yerde fiyatların artması bu yüzden normal. Yine devlet müdahalesiyle gıda piyasasında fiyatların düşürülmesinin kolay olmadığı da ortada. İhraç konusu tarım ürünleri konusunda da piyasa şartları gözetilerek denge kurulması gerekiyor. Tarladan çatala uzanan süreçte bu ana engellerin ortadan kalkması, dengenin sağlanmasına hizmet edecektir.
